In de overgang gaat de vrouw van een vruchtbare naar een onvruchtbare fase. Dit besef kan al het een en ander losmaken. Een nieuwe fase in je leven, de confrontatie met het ouder worden en allerlei klachten die zich openbaren. Het kan een schrikbeeld teweeg brengen waar je tegenop ziet: Help, de overgang!
Er zijn verschillende fases binnen de overgang:
– Perimenopauze/ premenopauze: Het menstruatiepatroon begint te veranderen. Deze periode duurt tot een jaar na de allerlaatste menstruatie
– Menopauze: Dit is de allerlaatste menstruatie en duurt dus een aantal dagen. Achteraf kan dit pas vastgesteld worden. Als je een jaar niet gemenstrueerd hebt kunnen we zeggen dat je de menopauze hebt doorgemaakt.
– Postmenopauze: Deze periode start een jaar na de allerlaatste menstruatie.
Reorganisatie hormoonhuishouding
In die eerste fase (premenopauze) vinden er flinke schommelingen van de hormonen plaats. Het lichaam moet een nieuwe balans gaan vinden. In het begin merk je er misschien niet zoveel van maar richting de menopauze zul je verandering in je menstruele cyclus gaan opmerken. Je menstruatie kan heftiger, pijnlijker worden en langer duren maar kan ook juist minder heftig worden. De hypofyse en hypothalamus beginnen aan een reorganisatie van de hormoonhuishouding. De eierstokken worden niet meer gestimuleerd en de productie van oestrogeen en progesteron stopt. De bijnierschors in de bijnieren gaat wel extra oestrogeen produceren wat opgeslagen wordt in het vetweefsel. Daarom merken sommige vrouwen dat ze wat zwaarder worden tijdens de overgang.
De hormonale veranderingen kunnen allerlei klachten geven, zowel geestelijk als lichamelijk:
– Opvliegers
– Nachtzweten
– Stemmingswisselingen
– Osteoporose
– Last van spieren en gewrichten
– Slaapproblemen
– Verminderd libido
– Hartkloppingen
– Lusteloosheid
– Stress, angst en depressie
Weerstand
Meestal hebben vrouwen het eerste jaar na de menstruatie het meeste last van klachten. Overgangsklachten zoals opvliegers en nachtzweten kunnen veel weerstand oproepen. Het realiseren dat het in deze fase erbij hoort kan helpen. Het lijkt erop dat vrouwen die altijd heel druk zijn geweest in hun dertiger/ veertiger jaren vaak meer klachten van de overgang kunnen ervaren. Veel moeten, gedachten vliegen vooruit naar boodschappenlijstjes, kinderen, werk, studie of zorg voor ouders. Allemaal ballen die in de lucht gehouden moeten worden, alles moet doordraaien en dat al jaren lang.
Transformatiefase
De overgangsperiode kun je net als de puberteit zien als een belangrijke transformatiefase in het leven van de vrouw. Naast de fysieke veranderingen is het ook een tijd om jezelf onder de loep te nemen. Wat vind ik belangrijk? Welk leven wil ik nu echt leiden? Wat brengt mij werkelijke vreugde? Altijd voor alles en iedereen ‘het beste doen’ of kan ik uit die zorgende rol stappen?
Nieuw evenwicht
In deze periode kun je op zoek gaan naar een nieuw evenwicht en het lichaam zet je aan tot die verandering. Deze nieuwe fase nodigt juist uit om de aandacht terug te brengen naar hier en nu en naar jezelf. Je mag zelf het middelpunt zijn van jouw leven en wat achterover leunen. Opnieuw de balans opmaken: Waar wil ik energie in stoppen, wat voedt mij en wat heb ik nodig? Wil ik dit nog, dient het mij nog? Zorgen voor de ander is mooi maar het moet niet ten koste gaan van jezelf. Nu is het jouw tijd!
Wijze vrouw
Fysiek wordt het misschien wat ‘minder’, je vindt jezelf wellicht minder aantrekkelijk en die stemmingswisselingen en lichamelijke veranderingen kunnen onzeker maken.
Maar de wijsheid groeit!
En die schoonheid en wijsheid mogen we uitstralen als vrouw, die mag gezien en gehoord worden! Waar in sommige culturen er veel respect is voor de wijze oude vrouw en zij een prominente plek inneemt, lijkt in onze westerse cultuur de rijpe en oudere vrouw naar de achtergrond geschoven worden. En we hebben dat vast ook laten gebeuren.
We mogen onze plek weer innemen, zichtbaar zijn en onszelf omarmen en waarderen. De wereld heeft juist de pure vrouwelijke wijsheid en kracht nodig!
Wat kan verder helpen?
Naast acupunctuur en kruiden kun je ook opletten met bepaalde voedingsmiddelen die de klachten kunnen verergeren:
– Alcohol
– Koffie en caffeine
– Suiker
– Scherpe kruiden
– Dranken met koolzuur
Je kunt extra vitamine D, calcium en magnesium innemen. Er zijn ook verschillende kruiden die calcium en fyto-oestrogenen bevatten. Deze fyto-oestrogenen zijn verwant aan menselijke oestrogenen en werken ongeveer op dezelfde wijze.
Isoflavonen (fyto-oestrogenen) kunnen omgezet worden in oestrogenen en zitten bijvoorbeeld in: Alfalfa, erwten, klaver, linzen, zoethout, bonen en soja.
Regelmatig komen er vrouwen in mijn praktijk met klachten als gevolg van de overgang. De hormonale veranderingen en de verschijnselen die ermee gepaard gaan kunnen heel ingrijpend zijn. Nachtzweten, opvliegers, vermoeidheid, stemmingswisselingen en slecht slapen zijn de meest voorkomende.
Chinese benadering
Overgangsklachten ontstaan als de balans is verstoord tussen yin, de koele vrouwelijke energie (maan), en yang, de warme mannelijke energie (zon). Als de oestrogeenproductie daalt krijg je een tekort aan yin en ontstaat er een relatief teveel aan yang wat hitte geeft in het lichaam: Opvliegers en zweten, maar ook onrust en slecht slapen kunnen hierdoor ontstaan.
Yin leegte komt veel voor maar overgangsklachten kunnen ook verband houden met andere beelden: een yang tekort of door ophoping van slijm of stagnatie van bloed of energie.
Vrouwenmantel (Alchemilla vulgaris)
Dat is een kruid dat je goed kunt inzetten bij vrouwenkwalen waaronder overgangsklachten. Het heeft onder andere een versterkende werking op het yin. De plant is geschikt voor de lieve, zachte en altijd vriendelijke vrouw met weinig ik-kracht maar kan ook ingezet worden voor de stoere vrouw die teveel vanuit haar wilskracht leeft en daarmee de nier-energie uitput. Ze geeft te weinig ruimte aan haar emoties. Vrouwenmantel helpt deze hardheid te verzachten door het nier-yin te voeden en maakt de zachte afhankelijke vrouw krachtiger.
Salie (Salvia officinalis):
Dit kruid past bij een mens die zich van buiten krachtig voordoet maar van binnen angstig en emotioneel kan zijn. Als iemand zich sterker voordoet dan hij is kunnen er allerlei nerveuze klachten ontstaan. Salie kalmeert het zenuwstelsel en werkt regulerend op het hormoonstelsel. Kan goed helpen bij overgangsklachten en overmatig zweten. Verder kan het ook ingezet worden bij luchtwegproblemen, spijsverteringsklachten en allerlei klachten in de mond.
Behandelingen met acupunctuur en/of kruiden kunnen uitstekend helpen om de lichamelijke klachten te verminderen, de geestelijke en fysieke balans te herstellen en ook het veranderingsproces in jezelf te ondersteunen. Healing en coaching kan ik daarbij inzetten.
Meer weten?